Metryka
Jarosław, ul. Jana Sobieskiego, 2011
Nazwa według obowiązującej uchwały:
Jana Sobieskiego
Dzielnica: I
Historia nazwy:
Lokalizacja
Początek: N 50° 1′ 7.83″, E 22° 41′ 5.42″ |
Koniec: N 50° 1′ 8.23″, E 22° 41′ 13.99″
Patron
herbu Janina (1629-1696) - król Polski od 1674, hetman wielki koronny od 1668, hetman polny koronny od 1666, marszałek wielki koronny od 1665, chorąży wielki koronny od 1656, starosta jaworowski 1644-1664, krasnostawski, kałuski po 1668, stryjski po 1660, gniewski w latach 1667-1696, barski 1669-1672, międzyłęski 1673-1696, osiecki 1673-1696, pucki 1678-1696.
Jesienią 1672 Jan Sobieski przeprowadził jedną z najbardziej imponujących operacji wojskowych w historii, znaną jako wyprawa Sobieskiego na czambuły tatarskie. Dysponując zaledwie 3 tys. jazdy pobił kilkudziesięciotysięczne wojska tatarskie, uwalniając 44 tys. ludzi z jasyru. 11 listopada 1673 odniósł świetne zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem. Ocaleć miało zaledwie 4 tys. z 30 tys. żołnierzy wroga. Triumf ten przyniósł mu sławę w świecie i koronę polską.
W r. 1659 zmarła bezpotomnie jedna z córek ks. Anny Ostrogskiej, Anna Chodkiewiczowa, a całe dobra jarosławskie podzielili pomiędzy siebie po połowie synowie dwóch innych córek, ks. Konstanty Lubomirski, podczaszy koronny, i Jan Zamoyski, wojewoda sandomierski, generał ziem podolskich.
Ów Zamoyski był pierwszym mężem Marii Kazimiery d'Arquien, która po jego śmierci wyszła za mąż za Jana Sobieskiego. Po śmierci pierwszego męża tytułem dożywocia otrzymała dobra jarosławskie i wniosła je jako wiano Sobieskiemu. Nie przyszło to jednak bez procesu, a Trybunał Lubelski po długim sporze z rodziną Koniecpolskich przyznał Marii Kazimierze dobra jarosławskie dopiero w r. 1690.
Królowa często przebywała w Jarosławiu lub w sąsiednim Wysocku, gdzie posiadała pałacyk letni, a i krol Jan III często przebywał na polowaniach. Jako pamiątka po nim pozostały w parku w Wysocku lipy, sadzone jego ręką, oraz śliczna aleja lipowa z Wysocka do Bobrówki.
Ponieważ zamek jarosławski znajdował się wówczas juz w takiej ruinie, ze jego mury rozbierano na materiał budowlany, król i królowa posiadali kamienicę na rynku, na rogu dzisiejszej ul. Sobieskiego, która była w czasie pobytu w Jarosławiu ich rezydencją. Kamienica ta, aczkolwiek przebudowana, zachowała się do dzisiaj.
Orłowicz, Mieczysław,
Jarosław: jego przeszłość i zabytki : (przewodnik ilustrowany), Uniwersytet Żołnierski w Jarosławiu, Lwów, Warszawa 1921
Poprzednia nazwa
Zamek murowany wzniesiony przez Spytka Jarosławskiego
(...) Natomiast zupełnie dokładnie da się określić położenie czwartego murowanego już zamku Spytka Jarosławskiego, który jak z aktów wydanych przez samego Spytka i późniejszych dokumentów wynika, wznosił się przy końcu dzisiejszej ulicy Sobieskiego (dawniej ulica Zamkowa) na placu obejmującym teren dzisiejszej cerkwi i całego wzgórza, łącznie z ostatnimi dwoma kamienicami, przy tejże ulicy, po lewej stronie od rynku.
Budowa zamku, ratusza oraz kościoła parafialnego przypada na lata 1464 do 1472. (...)
Wygląd zamku można odtworzyć na podstawie wzmianek kronikarskich, oraz aktu określającego podział dóbr w 1518 roku. Od strony zachodniej tj. od strony rynku szeroka droga wjazdowa łączyła zamek z miastem. Z pozostałych trzech stron otoczony był wałami i murami, stanowiąc centralny ośrodek obrony miasta.
Zamek posiadał część środkową i i dwa skrzydła boczne. Do każdej z tych części wiodły bramy, noszące nazwy środkowa, oraz lewa i prawa. Na parterze w części środkowej znajdowała się kaplica. Nad bocznymi skrzydłami wznosiły się wysokie dwie wieże.
Obok zamku znajdowały się domy mieszkalne służby, zabudowania gospodarcze, wozownie itp. Pzrypuszczalnie zbudowany był w stylu gotyckim.
Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, 1969-71, [R8], s.25-26
Jan III Sobieski